زمانی که اجابت مزاج (مدفوع) شل و آبکی باشد، شما اسهال دارید. اسهال شایع است و گرچه احساس بدی به شخص می دهد، اما معمولا مشکل جدی نیست.

اسهال معمولا دو تا سه روز طول می کشد، اگر به درمان نیاز داشته باشد معمولا داروهای بدون نسخه ضد اسهال کفایت می کند. در بسیاری از افراد حداقل یک یا دو بار در سال اسهال را تجبره می کنند. اگر عارضه خاصی داشته باشید مثل سندرم روده تحریک پذیر، اسهال به دفعات بیشتری رخ می دهد.

علائم اسهال چیست؟

در اسهال علائم زیر دیده می شود:

احساس مکرر دفع مدفوع
مدفوع رقیق یا شل
مدفوع آبکی
تهوع و استفراغ
نفخ شکم
کرامپ و گرفتگی

علائم شدیدتر که در اسهال های جدی دیده می شود، عبارتند از:

وجود خون، مخاط یا غذای هضم نشده در مدفوع
کاهش وزن
تب

اگر مدفوع آبکی بیشتر از 3 بار در روز دفع کنید و مایعات کافی مصرف نکنید، ممکن است دچار کم آبی شوید. کم آبی در صورت درمان نشدن می تواند فوق العاده خطرناک باشد.

علت اسهال چیست؟

معمولا اسهال در اثر ویروس ایجاد می شود که روده را عفونی می کند. بعضی از مردم آن را انفولانزای روده ای یا آنفولانزای معده می نامند.

اسهال ممکن است بدلایل زیر رخ دهد:

سوء مصرف الکل
حساسیت به غذاهای خاص
دیابت
بیماری های روده (مثل بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو)
خوردن غذاهایی که سیستم گوارش را تحریک می کند
عفونت باکتریال (علت اصلی بیشتر مسمومیت های غذایی) یا هر ارگانیسم دیگر
سوء مصرف افراطی مسهل و ملین
داروها
پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدی)
پرتو درمانی
دویدن (بعضی افراد دچار اسهال دوندگان می شوند)
گروهی از سرطان ها
جراحی سیستم گوارشی
مشکل در جذب بعضی از مواد غذایی (سوء جذب)

اسهال ممکن است در پی یبوست رخ دهد، بخصوص اگر شخص دچار سندرم روده تحریک پذیر باشد.

چه موقع باید به متخصص مراجعه کرد؟

در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، بلافاصله با پزشک یا پرستار خود تماس بگیرید:

وجود خون در اسهال یا مدفوع سیاه و قیری شکل
تب بالا یا تبی که بیشتر از 24 ساعت طول بکشد
اسهالی که بیشتر از 2 روز ادامه یابد
تهوع و استفراغ که مانع نوشیدن مایعات یا جایگزینی مایعات از دست رفته شود
درد شدید شکم یا رکتوم
اسهال پس از برگشتن از مسافرت خارج از کشور

اگر هر یک از علائم زیر را در زمان اسهال داشتن مشاهده کردید، یا علامت کم آبی (دهیدراسیون) داشتید، بلافاصله به بخش اورژانس مراجعه کنید:

ادرار تیره
کم شدن مقدار ادرار (کمتر از حد معمول)
سریع شدن ضربان قلب
سردرد
خشکی پوست
احساس تحریک پذیری یا سرگیجه

منبع : مرکز آموزشی و درمانی حضرت ولیعصر(عج)