بواسیر یا هموروئید چیست؟ چه کسانی بیشتر در معرض این بیماری هستند؟
احساس ناراحتی و درد در ناحیه نشیمنگاهی و همچنین مواجهه با خونریزی مقعدی می تواند بسیار دلهره آور باشد. بسیاری از افراد به دلیل عدم آگاهی کافی درباره عارضه های مقعد و نشیمنگاه، مشاهده علائمی مثل خونریزی را به بیماری های خطرناکی مثل سرطان ربط می دهند.
در صورتی که اینطور نیست و معمولا یکی از شایع ترین دلایل خونریزی مقعدی و حتی درد و ناراحتی در مقعد مربوط به بیماری هایی مثل بواسیر است. در ادامه به بررسی بیماری هموروئید، علائم، دلایل، روش های درمان و هزینه جراحی بواسیر با لیزر و سایر روش ها خواهیم پرداخت:
هموروئید چیست؟
بیماری بواسیر چیست؟ این عارضه در اثر کشیدگی و پارگی مویرگ ها و رگ های خونی ناحیه ی مقعد به وجود می آید. در اطراف ناحیه ی مقعد تعداد زیادی مویرگ و رگ خونی وجود دارند که در اثر برخی عوامل مانند یبوست و بارداری ممکن است تحت فشار و کشش شدید قرار بگیرند و در نتیجه دچار آسیب هایی نظیر کشیدگی، پارگی، التهاب و از هم گسیختگی شوند. در چنین شرایطی شخص به بیماری هموروئید مبتلا می گردد.
بیماری بواسیر چقدر شایع است؟
بیماری بواسیر در هر سن و جنسیتی می تواند ایجاد شود اما با افزایش سن احتمال بروز آن بیشتر است. بیش از نیمی از افراد بالای ۵۰ سال به هموروئید دچار می شوند.
چه کسانی ممکن است به هموروئید مبتلا شوند؟
هر کسی ممکن است به سبب تغذیه نادرست و سبک زندگی غلط به بواسیر مبتلا شود، حتی نوجوانان. (البته از آنجایی که مدتی طول می کشد تا هموروئید ایجاد شود، در کودکان غیرمعمول است) هر یک از موارد زیر می تواند ریسک ابتلا به هموروئید را افزایش دهد:
- اضافه وزن یا چاقی
- بارداری و زایمان
- داشتن رژیم غذایی کم فیبر
- رابطه مقعدی
- یبوست یا اسهال مزمن
- بلند کردن وزنه یا اجسام سنگین
- نشستن زیاد و بی تحرکی
- زور زدن هنگام دفع
انواع بواسیر داخلی و خارجی
بواسیر ممکن است در داخل یا خارج از مقعد ایجاد شود و نوع آن بستگی به محل ایجاد رگ های متورم دارد. انواع هموروئید عبارتند از:
بواسیر خارجی: وریدهای متورم در زیر پوست اطراف مقعد تشکیل می شوند. هموروئید خارجی می تواند با خارش و درد زیاد همراه باشد و گاهی خونریزی هم می کند. حتی ممکن است پر از خون شود یا خون در آن لخته شود که در این حالت به آن هموروئید ترومبوزه می گویند. بواسیر یا هموروئید ترومبوزه درد شدیدی ایجاد می کند و باید زودتر تخلیه شود.
بواسیر داخلی: وریدهای متورم در داخل راست روده و مقعد تشکیل می شوند. راست روده شما بخشی از سیستم گوارشی است که کولون (روده بزرگ) را به مقعد متصل می کند. هموروئیدهای داخلی معمولا خونریزی می کنند، اما در ابتدا دردناک نیستند و به مرور علائم آنها تشدید می شود.
بواسیر پرولاپس: هموروئید داخلی می تواند پرولاپس شود یا از مقعد بیرون بزند. بواسیر داخلی پرولاپس شده با توجه به شدت بیرون زدگی از مقعد به چهار گرید مختلف تقسیم می شود. هرچقدر شدت بیرون زدگی بیشتر باشد، علائم هموروئید دردناک تر است.
علائم شایع
همانطور که در بالا اشاره کردیم، هموروئید داخلی به ندرت باعث درد می شود (و معمولاً قابل احساس نیست) مگر اینکه پرولاپس داشته باشد. بسیاری از افراد مبتلا به هموروئید داخلی در ابتدا نمی دانند که به آن مبتلا هستند.
اگر بواسیر داخلی را دارید، ممکن است اولین نشانه هایی که با آن مواجه می شوید خونریزی مقعدی ومشاهده خون روی دستمال توالت، مدفوع یا کاسه توالت باشد.
اما معمولا علائم هموروئید خارجی بیشتر و دردناک تر است. این نشانه ها عبارتند از:
- خارش مقعد
- ایجاد زائده هایی در نزدیکی مقعد که به لمس حساس هستند
- درد مقعد، به خصوص زمانی که نشسته اید
- خونریزی از رکتوم
- احساس دفع نشدن کامل مدفوع
شرایط دیگری که علائم مشابه هموروئید ایجاد می کنند؟
اختلالات مختلف گوارشی می تواند باعث خونریزی مقعدی و سایر علائم مشابه هموروئید شود. برخی از این اختلالات تهدید کننده زندگی هستند. به همین دلیل توصیه می کنیم که در صورت مشاهده هرگونه علائم غیر عادی به پزشک مراجعه کنید و تشخیص را به عهده او بگذارید.
بیماری های روده که می توانند باعث خونریزی مقعدی شوند عبارتند از:
- سرطان روده بزرگ
- بیماری کرون
- کولیت زخمی
بواسیر چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص قطعی بواسیر یا هموروئید نیاز به انجام معاینه فیزیکی است. اگر پزشک نتواند در معاینه فیزیکی این عارضه را به درستی تشخیص دهد، از آزمایشات دیگر کمک می گیرد:
معاینه دیجیتال رکتوم: پزشک یک انگشت دستکش دار و روغن کاری شده را وارد راست روده می کند تا وریدهای متورم را احساس کند.
آنوسکوپی: دکتر بواسیر از یک آنوسکوپ (لوله باریک) برای مشاهده داخل مقعد و رکتوم استفاده می کند.
سیگموئیدوسکوپی: در این روش از یک سیگموئیدوسکوپ (لوله منعطف با دوربین) برای مشاهده دیجیتال بخش انتهایی راست روده، کولون و رکتوم استفاده می شود.
این آزمایشات ممکن است ناراحت کننده باشند اما دردناک نیستند. آنها معمولاً در مطب پزشک یا کلینیک و بصورت سرپایی و بدون بیهوشی انجام می شوند.
بعد از مراجعه به پزشک چه سوالاتی بپرسیم؟
سوالاتی که باید از پزشک بپرسید به شرح زیر است:
- چرا هموروئید گرفتم؟
- بهترین درمان برای من چیست؟
- چه تغییراتی در سبک زندگی می توانم ایجاد کنم تا دوباره دچار هموروئید نشویم؟
- چه زمانی علائم بهبود می یابد؟
- طول درمان و هزینه روش درمانی چقدر است؟
- این درمان چه عوارضی ممکن است داشته باشد؟
چگونه بواسیر را درمان کنیم؟
راه های زیادی برای درمان بواسیر وجود دارد، اما انتخاب بهترین راه درمان هموروئید باید با کمک پزشک و بعد از بررسی شرایط بیماری انجام شود.
بسیاری از مبتلایان به هموروئید وقتی متوجه این بیماری می شوند بدون مشورت پزشک، شروع به استفاده از روش های درمان خانگی و دارویی می کنند. اما در مراحلی که بیماری پیشرفت کرده، خود درمانی فقط به کاهش موقت علائم کمک می کند و بعد از مدت کوتاهی دوباره بیماری برمیگردد. در این مرحله باید از روش های جدی تری مثل درمان بواسیر با لیزر و جراحی کمک بگیرید که در ادامه درباره آنها توضیح خواهیم داد:
جراحی به روش هموروئیدکتومی باز و بسته
در روش هموروئیدکتومی که معمولا تحت بیهوشی و در اتاق عمل انجام می شود، به کمک تیغ جراحی یا الکتروکوتر زائده های هموروئیدی را بطور کامل حذف می کنند. بعد از حذف عروق بواسیری در هموروئیدکتومی باز، برش ایجاد شده را بخیه نمی زنند تا به مرور ترمیم شود.
اما در روش هموروئیدکتومی بسته زخم جراحی را در انتهای عمل با بخیه می بندند که احتمال بروز عفونت در این روش بیشتر است.
جراحی هموروئید با درد، خونریزی و مشکلات زیادی برای بیمار همراه است. همچنین احتمال بازگشت بیماری و بروز عفونت در روش های عمل بواسیر وجود دارد.
به همین دلیل مراقبت های بعد از عمل باید به خوبی انجام شود تا بیمار دچار عوارض بعد از عمل جراحی نشود.
عمل سرپایی لیزر بواسیر
لیزر بواسیر که تا حد زیادی جایگزین روش های جراحی شده، یک عمل سرپایی است که با بی حسی موضعی انجام می شود. عمل لیزر هموروئید در کمتر از نیم ساعت و به وسیله اشعه یکپارچه لیزر انجام می شود و زائده های بواسیر را بطور کامل حذف میکند.
بیمار بلافاصله بعد از لیزر مرخص می شود و دوران نقاهت این عمل بسیار کوتاه است. همچنین روش لیزر با حداقل درد و خونریزی انجام می شود و هیچ یک از عوارض عمل جراحی هموروئید را به همراه ندارد.
کلینیک پایتخت هم یکی از مراکز تخصصی لیزر هموروئید در تهران است که با سابقه ای بیش از ۱۵ سال خدمات لیزر بیماری های نشیمنگاهی را به بیماران ارائه می دهد.